Artykuł powstał na podstawie materiałów organizacji Blue Zones – www.bluezones.com.
Termin „Niebieskie Strefy” został ukuty przez Dana Buettnera, badacza i dziennikarza National Geographic, założyciela organizacji Blue Zones, podczas projektu badawczego, który prowadził w 2004 roku. Dana interesowało to, w jaki sposób żyją ludzie, którzy żyją ponad 100 lat i wciąż cieszą się dobrym zdrowiem. Po wyprawie na Okinawę (Japonia) w 2000 roku w celu zbadania fundamentów długowieczności, wyruszył do innych regionów świata w celu poszukiwania „przepisu” na długie i dobre życie.
Dan wraz z zespołem badaczy odwiedził pięć stref, w których zamieszkuje największa populacja stulatków. Są to:
- Region Barbagia na Sardynii,
- Ikaria, Grecja,
- Półwysep Nicoya, Kostaryka,
- Adwentyści Dnia Siódmego mieszkający w Loma Linda w Kalifornii,
- Okinawa, Japonia.
Badacze zidentyfikowali 9 cech wspólnych, które mogą być podstawą zdrowego i długoletniego życia. Nazwali je:
Blue Zones Power 9
Poznaj Blue Zones Power 9 i spróbuj wprowadzić je w życie, aby dłużej cieszyć się zdrowiem i szczęściem!
1. Poruszają się naturalnie. Najdłużej żyjący ludzie na świecie nie biegają w maratonach ani nie uczęszczają na siłownie. Zamiast tego żyją w środowiskach, które nieustannie zmuszają je do ruchu: np. muszą się wspinać ze względu na ukształtowanie terenu, uprawiają ogrody i nie mają mechanicznych udogodnień do prac w domu i ogrodzie.
2. Posiadają cel. Mieszkańcy Okinawy nazywają to „Ikigai”, a Nicojanie nazywają to „plan de vida”; w obu przypadkach oznacza to „dlaczego budzę się rano”. Znajomość poczucia celu jest warta nawet siedmiu lat dodatkowej średniej długości życia.
„Daję coś światu. Dzieła, które stworzyłem, przetrwają setki lat po mojej śmierci. To moje Ikigai” – mówi jeden z bohaterów serialu Netflix „Żyć 100 lat: Tajemnice Niebieskich Stref”.
3. Zwolnienie tempa. Nawet ludzie żyjący w Niebieskich Strefach doświadczają stresu. Stres prowadzi do przewlekłego stanu zapalnego, który towarzyszy każdej większej chorobie związanej z wiekiem. Najdłużej żyjący ludzie na świecie mają rutyny, które pozwalają zredukować stres. Mieszkańcy Okinawy poświęcają codziennie kilka chwil, aby wspominać swoich przodków, adwentyści modlą się, a Ikarianie drzemią.
4. Reguła 80%. „Hara hachi bu” – pochodząca z Okinawy, 2500-letnia mantra konfucjańska wypowiadana przed posiłkami przypomina im, aby przestali jeść, gdy ich żołądki są pełne w 80 procentach. Różnica 20% między brakiem głodu, a uczuciem sytości może zadecydować o utracie wagi lub jej przybraniu. Osoby w Niebieskich Strefach jedzą najmniejszy posiłek późnym popołudniem lub wczesnym wieczorem, a potem nie jedzą już przez resztę dnia.
5. Nieprzetworzone jedzenie. Fasola, w tym fava, czarna, soja i soczewica, stanowią podstawę diety większości stulatków. Mięso – głównie wieprzowina – jest spożywane średnio tylko pięć razy w miesiącu. Wielkość porcji wynosi 3-4 uncje, mniej więcej wielkości talii kart.
6. Wino. Mieszkańcy wszystkich Niebieskich Stref (z wyjątkiem adwentystów) piją alkohol umiarkowanie i regularnie. Osoby pijące umiarkowanie przeżywają osoby niepijące. Sztuka polega na tym, aby pić 1-2 kieliszki dziennie (najlepiej sardyńskiego wina Cannonau), w towarzystwie przyjaciół i/lub do jedzenia. I nie, nie możesz oszczędzać przez cały tydzień i wypić 14 drinków w sobotę.
7. Przynależność. Wszyscy oprócz pięciu z 263 stulatków, z którymi rozmawiała organizacja Blue Zones, należeli do jakiejś społeczności opartej na wierze. Nominał nie wydaje się mieć znaczenia. Badania pokazują, że uczestnictwo w nabożeństwach opartych na wierze cztery razy w miesiącu wydłuża średnią długość życia o 4–14 lat.
8. Na pierwszym miejscu bliscy. Stulatkowie stawiają swoje rodziny na pierwszym miejscu. Oznacza to trzymanie starzejących się rodziców i dziadków w pobliżu lub w domu (obniża to również wskaźniki chorób i śmiertelności dzieci w domu). Zobowiązują się do partnera życiowego (co może wydłużyć oczekiwaną długość życia do 3 lat) i inwestują w swoje dzieci czas i miłość (będą bardziej skłonni do opieki nad tobą, gdy nadejdzie czas).
9. Odpowiednie plemię. Najdłużej żyjący ludzie na świecie wybrali – lub urodzili się – w kręgach społecznych, które wspierały zdrowe zachowania. Mieszkańcy Okinawy utworzyli „moai” – grupy pięciu przyjaciół, którzy zobowiązali się do końca życia. Badania przeprowadzone przez Framingham Studies pokazują, że palenie, otyłość, szczęście, a nawet samotność są zaraźliwe. Zatem sieci społecznościowe osób długowiecznych korzystnie ukształtowały ich zachowania zdrowotne.